Kullanıcılar her ne kadar akıllı telefonları üzerinden istedikleri işlemleri gerçekleştirebiliyor olsa da işletim sisteminin güvenlik ve benzeri nedenler ile standart olarak izin vermediği çeşitli uygulamalar da bulunuyor. Bunun gibi durumlarda kullanıcıların cihazları üzerinde işletim sisteminin normal şartlarda engellediği güncellemeleri gerçekleştirmek ya da cihazına ek özellikler tanımlamak için cihazlarına Root atması gereklidir. Peki, Root nedir ve Root nasıl atılır?
Root Ne Demek?
Root nedir demeden önce, işletim sistemlerinde kullanıcıların tüm yetkilere neden ihtiyacının olduğunun bilinmesi gereklidir. Bilgisayarlar üzerinden örnek verecek olursak, Windows işletim sistemini kullanan bir bilgisayarın, birkaç farklı kullanıcı hesabı türü bulunmaktadır. Administrator olarak geçen, yönetici hesapları bilgisayar üzerindeki tüm dosyalara erişim hakkı bulundurur ve bu dosyaları Windows’un kendi dosyaları olsa dahi değiştirebilir. Bununla birlikte bilgisayar üzerindeki tüm özel ayarlar da Administrator hesaplar tarafından görüntülenebilir.
Windows’un Administrator kullanıcı hesabına karşılık olarak ise Linux işletim sisteminde Root hesabı bulunmaktadır. Bilgisayar üzerinde Root yetkisi bulunan hesaplar, Linux işletim sistemine sahip bilgisayarlarda tüm dosya değişikliklerini gerçekleştirebilir. Android işletim sisteminde Root işleminin de tam karşılığı, Linux’da bulunan Root olarak karşımıza çıkıyor. Her ne kadar Linux, bilgisayar işletim sistemi olsa da tüm Android yazılımları da Linux tabanlı olarak geliştirilmektedir. Bu nedenle Android işletim sisteminde kullanılan birçok terim ve ifade, Linux işletim sistemi ile benzerlik gösterir.
Root Ne İşe Yarar?
Android cihazlar üzerinde Root yetkisi alan kullanıcılar, cihaz üzerindeki tüm dosyalara erişim ve değiştirme hakkına sahip olmaktadır. Root yetkisi ile birlikte cihaz üzerinde normalde erişiminiz olmayan tüm verilere erişerek bu verileri değiştirebilirsiniz. Genel olarak Android cihazlara root atmak ne işe yarar sorusunun cevabı ise şu şekilde listelenebilir:
- Root atılmış akıllı telefon ya da tabletlerde, özelleştirilmiş ROM uygulamaları kullanılabilir. Buna bağlı olarak cihaz üzerinde kullanıcıların yetkileri de değişiklik göstermektedir.
- Root atılan cihazlarda, kullanıcılar normalde kullanamadıkları tüm detaylara da erişim hakkına sahip olur. Cihazın flaş ışığının şiddeti, hoparlörlerin maksimum ve minimum ses seviyelerinin değiştirilmesi, işlemci hızı, titreşim seviyesi ve titreşim türü, ekran parlaklığı ve çözünürlüğü ile birlikte ön ve arka kameraların maksimum yakınlaştırma miktarları gibi birçok detay değiştirilebilmektedir.
- Android işletim sistemine sahip cihazlar, genel olarak Google tarafından sunulan market uygulamalarını kullanmaktadır. Cihazına uygulama yüklemek isteyen kullanıcıların ise Google Play ya da benzeri uygulamalar üzerinde yer alan uygulamaları yüklemesi gerekir. Ancak cihaza Root atıldıktan sonra, bu platformlar üzerinde sadece Root’lu cihazlara özel olarak üretilen uygulamalar da görünür hale gelmektedir. Bununla birlikte cihaza dışarıdan çeşitli uygulamalar yüklemek de mümkün hale gelir.
- Dahili depolama hafızası düşük olan cihazlarda her ne kadar SD kart kullanılıyor olsa da tüm uygulamaların bu bölüme kaydedilememesi ya da uygulama verilerinin sadece bir kısmının SD kartlara yüklenebilmesi hafıza açısından çeşitli olumsuz durumlar ortaya çıkmasına neden oluyor. Root atılan cihazlarda ise hafıza kartı A2SD EXT olarak yeniden düzenlenerek, tüm program verilerinin SD kart üzerine yüklenmesini sağlayabilir, depolama sorununun önüne geçebilirsiniz.
Telefona Root Atma Nasıl Yapılır?
Telefona Root atmak isteyen kullanıcıların, işlem sırasında dikkat etmesi gereken birkaç farklı detay bulunuyor. Öncelikle Root atmadan önce tüm akıllı telefon verilerinin yedeğinin alınması, dosya kayıplarının önüne geçmek için oldukça önemlidir. Veri yedekleri alındıktan sonra ise Root atmak için Odin ve USB sürücüsü üzerinden Root dosyalarının akıllı telefona entegre edilmesi gereklidir.
Root dosyaları, cihaz ve cihazın Android sürümü ile uyumlu olmalıdır. Farklı Android sürümleri için tasarlanan Root dosyaları, cihazın çalışması sırasında çeşitli sorunlar oluşmasına neden olmaktadır. Cihazın sahip olduğu Android sürümünden daha yüksek bir Android sürümünün cihaza yüklenmesi, işlemciye binen yükü arttıracağı için cihazın yavaşlamasına neden olacaktır. Bu nedenle cihaza Root atma işlemi sırasında cihazın mevcut Android yazılımına uyumlu Root dosyalarının kullanılması gereklidir.
Telefona Root atmak için gerekli belgeleri direkt olarak Samsung ve benzeri akıllı telefon üreticilerinin kendi internet siteleri üzerinden temin edebileceğiniz gibi, farklı platformlar üzerinden de temin edebilirsiniz. Gerekli tüm dosyaların alınmasının ardından ise telefona Root atmak için gerekli adımların izlenmesi gerekir. Root işlemi genel olarak şu şekilde gerçekleştirilmektedir:
- Root işlemine başlamak için öncelikle cihazın bilinmeyen kaynaklardan gelen güncellemeleri onaylaması gereklidir. Bu noktada cihazdaki tüm izinlerin alınması için Ayarlar sekmesinden Güvenlik ve buradan Bilinmeyen Kaynaklar’a izin verilmesi gereklidir.
- Bilinmeyen Kaynaklar’a izin verildikten sonra cihazı kapatıp, Download Mod’da yeniden başlatmanız gereklidir. Download Mod’a giriş için ses kısma tuşu, giriş tuşu ve güç tuşuna aynı anda basılması gerekir. Böylece cihaz normal olarak başlatmak yerine Download Mod’da başlatılmaktadır.
- Download Mod üzerinde Root için gerekli dosyalar kullanılarak kurulup yapılması için ses açma ve kısma tuşları kullanılarak cihazın bilgisayara bağlanması gerekir.
- Bilgisayar ve akıllı telefon arasında bağlantı kurulduktan sonra bilgisayar üzerinden Odin adlı programa giriş yapılması ve cihazın bu programa bağlanması gerekir.
- Odin programı üzerinden PDA kısmına giriş yapıldıktan sonra, cihaza Root atmak için gereken dosyalar seçilerek Root işlemi başlatılması gerekir. Bunun ardından Odin, direkt olarak cihaza Root dosyalarını entegre ederek kurulumu tamamlayacaktır.
- Root işlemi başladıktan sonra cihaz bu işlem sırasında birkaç kez açılıp kapanacaktır. İşlemlerin hepsi tamamlandıktan sonra, cihaz açılarak kullanıcının girişine hazır hale gelmektedir. Bunun ardından telefon ile bilgisayar arasındaki bağlantıyı keserek kurulumu bitirebilirsiniz.
Root Atmanın Faydası ve Zararları Nelerdir?
Akıllı telefonuna Root atarak cihaz içerisinde istediği geliştirmeleri yapmak isteyen kullanıcıların, işlemin riskleri ve zararları üzerine de düşünmesi gereklidir. Her ne kadar Root işlemi kullanıcıların cihazın tüm özelliklerini değiştirebilmesini sağlıyor olsa da işlemin çeşitli dezavantajları da bulunuyor. Root atmanın zararları ise genel olarak şu şekilde ifade edilmektedir:
- Akıllı telefonlara Root atmak, cihaz üzerinde bulunan yazılıma direkt olarak müdahale edilmesi anlamına gelmektedir. Cihazın yazılımına müdahalede bulunulması ise genel olarak cihazın garanti kapsamı dışında değerlendirilmesine neden olmaktadır. Root atılmış bir cihazın tekrar garanti kapsamında değerlendirilmesi için ise servise gönderilecek telefona öncesinde Un-Root işlemi yapılması gerekir.
- Root işlemi doğru dosyalar kullanıldığı takdirde basit bir işlem olarak karşımıza çıkıyor. Ancak deneyimsiz kişilerin farklı dosyalar kullanarak Root atmaya çalışması gibi durumlarda çeşitli sorunlar ile karşılaşılabilmektedir.
- Akıllı telefonlara genel olarak belirli periyotlarda üretici firma tarafından yazılım güncellemeleri yapılmaktadır. Ancak Root işlemi, cihazın üretici firma ve işletim sisteminin merkezi ile olan bağlantının kopmasına neden olacağı için işletim sistemine gelecek olan güncellemeler, kullanıcının kendisi tarafından yüklenmelidir.
- Root atma işlemi, kullanıcının istediği tüm uygulamaları cihazına yüklemesine imkan sağlamaktadır. Bu noktada cihaza yüklenecek tüm bilinmeyen kaynaklı uygulamaların güvenilir kaynaklardan alınmasına dikkat edilmelidir. Root işlemi sonrasında virüslü uygulamalara karşı cihaz korumasız hale gelmektedir.
- Root atma işlemi için ülkemiz yasalarında düzenlenen herhangi bir yasak durumu bulunmamaktadır. Ancak farklı ülkelerde akıllı telefonlara Root işlemi yapılmasının çeşitli para cezaları bulunmaktadır.
